نقش بازرس در شرکت‌های سهامی

کدام شرکت ها نیاز به بازرس دارند؟

شرکت‌های سهامی خاص و عام وما باید بازرس داشته باشند. شرکت‌های با مسوولیت محدود می‌توانند بازرس داشته باشند، ولی این تکلیف تنها در صورتی برای آنها اجباری است که تعداد سهامداران بیش از ۱۲ نفر باشد. البته قانون از عبارت ناظر استفاده می‌کند که به نوعی برخی وظایف بازرسان در شرکت‌های سهامی را دارد، ولی دقیقا همان وظایف را ندارد و وظایف آنها محدودتر است.

جایگاه بازرس شرکت های سهامی

چنان که می­دانیم، شرکت های سهامی از سه رکن اصلی تشکیل شده اند :

    مجمع عمومی سهامداران که نقش تعیین کننده در ت ها و خط مشی فعالیت های شرکت را بر عهده دارد؛
    هیات مدیره که نقش آن اداره امور شرکت در راستای چارچوب مصوب مجمع سهامداران است ؛
    بازرس یا بازرسین شرکت که به عنوان بازوی نظارتی مجمع عمومی سهامداران، وظیفه آن نظارت بر فعالیت های هیات مدیره شرکت است که امور مالی و اجرایی شرکت به درستی پیش برود. اما این بازرسان باید چه ویژگی هایی داشته باشند و چه وظایفی بر عهده دارند:

مسئولیت های بازرسان

بازرسان در شرکت توسط مجمع عمومی انتخاب می­شوند اما از مجمع مستقل هستند. نقش بازرسان در شرکت‎های تجاری بقدری حائز اهمیت است که چنانچه مجمع عمومی بدون دریافت گزارش بازرس، صورت‎های مالی از جمله ترامه و حساب سود و زیان شرکت را مورد تصویب قرار دهد، این تصویب به هیچ وجه اثر قانونی نداشته و از درجه اعتبار ساقط خواهد بود. همچنین چنانچه افرادی که صلاحیت بازرس شدن را ندارند به هر دلیلی برای این سمت انتخاب شده باشند و گزارشی ارائه دهند، گزارش آنان اعتبار قانونی ندارد. از طرف دیگر، بازرس یا بازرسان باید هر گونه تخلف یا تقصیری در امور شرکت از ناحیه مدیران و مدیرعامل مشاهده کنند را به نخستین مجمع عمومی اطلاع دهند. بنابراین بازرسان در مقابل مراجع قضایی نیز مسوولیت دارند و آنها تنها پاسخگوی سهامداران شرکت نیستند.